Naukowcy z Washington State University poinformowali, że odkrycie wspólnego dla wielu ssaków genu ARRDC5 może utorować drogę do opracowania wysoce skutecznego, odwracalnego i niehormonalnego środka antykoncepcyjnego dla mężczyzn.
Badacze ekspresje genu zidentyfikowali w tkance jąder myszy, świń, bydła oraz ludzi. Samce zwierząt stały się bezpłodne, kiedy wyeliminowali ten gen u myszy. Doszło do zmniejszenia liczby, upośledzenia ruchu oraz zaburzenia kształtu ich plemników.
Gen, który wpływa na bezpłodność
– Nasze badanie po raz pierwszy dowiodło, że jest to gen, który ulega ekspresji wyłącznie w tkance jądra; nigdzie indziej w ciele. Kiedy inaktywuje się go lub hamuje u samców, nadal wytwarzają one plemniki, jednak nie mogą zapłodnić komórki jajowej, a to właśnie jest głównym celem prac nad męską antykoncepcją – mówi prof. Jon Oatley, główny autor publikacji.
Naukowcy podkreślają, że brak genu ARRDC5 powoduje bardzo znaczną (choć odwracalną) bezpłodność, a jego zablokowanie prowadzi do stanu zwanego oligoastenoteratospermią (OAT).
Oligoastenoteratospermia przyczyną męskiej niepłodności
Dziś to właśnie OAT jest najczęstszą przyczyną męskiej niepłodności. W omawianym badaniu samce myszy pozbawione ARRDC5 produkowały o 28 proc. mniej plemników, które poruszały się 2,8 razy wolniej niż u normalnych myszy. Z kolei u około 98 proc. z ich plemników miało nieprawidłowe główki, niezdolne do wniknięcia do komórki jajkowej. Zespół przystąpił do projektowania leku, który hamowałby produkcję lub funkcję białka kodowanego przez ten gen.
– Chodzi o to, aby nie likwidować zdolności do wytwarzania plemników, ale powstrzymać ich prawidłowe wytwarzanie. W takiej sytuacji, kiedy usunie się lek, plemniki znów zaczną się normalnie produkować i funkcjonować – tłumaczy prof. Jon Oatley.
Bisfenol negatywnie wpływa na płodność?
Negatywnie na płodność może wpływać bisfenol A. Tak wynika z badań przeprowadzonych przez dr hab. Anna Ajduk z Uniwersytetu Warszawskiego. Badania wydają się być bardzo ważne, ponieważ ten związek jest składnikiem wielu przedmiotów.
Bisfenol jest powszechnie stosowany
– Ze względu na swoją transparentność, lekkość oraz odporność na uszkodzenia bisfenol A (BPA) stosowany jest w wielu przedmiotach codziennego użytku, np. plastikowych pojemnikach do przechowywania żywności, plastikowych zabawkach dla dzieci, metalowych puszkach – powleka się ich wewnętrzną powierzchnię. Wchodzi także w skład kosmetyków i wypełnień dentystycznych – wymienia badaczka.
BPA może się uwalniać pod wpływem zmian pH i temperatury z materiałów, do produkcji których go użyto, i migrować do żywności, powietrza, skóry, śliny czy krwi. Związek ten przenika do organizmu człowieka przede wszystkim wraz z żywnością. Wpływ BPA na funkcje rozrodcze i płodność bada się przede wszystkim na modelach zwierzęcych, związek ten może niekorzystnie modyfikować funkcjonowanie gonad, obniżać jakość komórek rozrodczych, a nawet utrudniać prawidłowy rozwój płodu.
BPA zmienia wzór oscylacji wapniowych generowanych w komórkach jajowych
– Dla mnie, jako biologa, wydaje się jednak wielce prawdopodobne, że związek o charakterze estrogenu, jednego z głównych hormonów płciowych, może wpływać np. na proces tworzenia się i funkcjonowanie komórek rozrodczych. Dlatego też postanowiłam bliżej temu się przyjrzeć – mówi prof. Ajduk. – Z badań wstępnych wiemy, że BPA rzeczywiście zmienia wzór oscylacji wapniowych generowanych w komórkach jajowych w czasie zapłodnienia. W ten sposób związek ten może zaburzyć lub nawet uniemożliwić rozwój zarodka, a tym samym negatywnie wpływać na płodność. Chcemy to sprawdzić. Zbadamy też, poprzez jakie receptory i enzymy BPA oddziałuje na komórki jajowe – zapowiada prof. Anna Ajduk. Dzięki lepszemu zrozumieniu tych mechanizmów będzie można w przyszłości zapobiegać negatywnemu wpływowi BPA na komórki jajowe i na płodność.
Badaczka otrzymała na to grant z Narodowego Centrum Nauki. Dr hab. Anna Ajduk, jest profesorem uczelni, z Zakładu Embriologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Dowiedz się więcej - Męska antykoncepcja - Nowy Gabinet Ginekologiczny.
Więcej ciekawych artykułów w "Nowy Gabinet Ginekologiczny" - zamów prenumeratę lub kup prenumeratę w naszym sklepie.
